حجتالاسلام والمسلمين سيدحسن خميني در ديدار اعضاي شوراي مرکزي انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه گيلان با تاکيد بر ضرورت اجتهاد در انديشه امام خميني (ره) گفت: «پيش از اين هم گفته بودم که بايد به امام و انديشههاي امام به عنوان يک مکتب نگاه شود.» وي افزود: «متاسفانه به نظر ميرسد بحث اجتهاد در انديشه امام از سوي برخي به عمد، بد فهميده شد.» به گزارش ايسنا، در اين ديدار که در آستانه برگزاري همايش تبيين انديشههاي سياسي امام خميني(ره) برگزار شد، نوه بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران با گراميداشت روز معلم و ياد و خاطره آيتالله شهيد مرتضي مطهري، به وجود برخي نحلههاي فکري در تاريخ اسلام اشاره و از يكي از آنها يعني از نحله اهل حديث كه تقيد خشك و غيرمجتهدانه را سرلوحه خويش قرار داده بودند، ياد كرد و با اشاره به تداوم تاريخي اين نحله يادآور شد: «ميتوان گفت جريان القاعده در جهان امروز بازخورد آن نحلهاي است که برآمده از تفکر اهل حديث است. اين تفکر ميگويد براي سوالات جديد بايد به دنبال پاسخهاي از پيش تعيين شده در متون مقدس برگرديم. عدم پذيرش نقش زمان و تاثير دورههاي مختلف زماني در اجتهاد از متون مقدس از مهمترين ويژگيهاي اين تفکر است؛ البته اين جريان مختص اسلام نيست و در ساير اديان هم ديده ميشود.» بنا بر گزارش واحد خبر جماران، نوه امام در اين باره تصريح کرد: «طبعا يکي از آفتهاي اين تفکر جمود و در خود تنيدگي است و ممکن است في حد نفسه طرفداران پاک و مخلص داشته باشد اما معمولا اين قضايا مدافعاني پيدا ميکند که نان به نرخ روز خور هستند و کاسه داغتر از آش مي شوند و شروع ميکنند شعارهاي مهمتر از متن دادن.»
وي با اشاره به جريان ديگري كه به بينيازي از متون مقدس و کنارگذاشتن آن و قطع ارتباط با گذشته معتقد است، اضافه كرد: «دينگريزي و دينستيزي رهاورد اين انديشه در غرب است که به صورت خزنده در تاريخ اسلام هم جريان داشت. » سيدحسن خميني پيروان اجتهاد در متون را نحله سوم دانست و گفت: «فرق شيعه با اهل سنت اين است که شيعه باب اجتهاد در منابع گذشته و متون مقدس را مفتوح ميداند ولي پيروان سنتي اهل سنت باب اجتهاد را مسدود کرده و به همان کتابهاي محدود علماي چهارگانه خود اکتفا ميکنند.» نوه امام راحل، عارف به زمان بودن را از ويژگيهاي مهم و ضروري مجتهد دانست و اظهار داشت: «مجتهد ميتواند حتي در زماني که باب علم هم باز و امام معصوم در دسترس است، اجتهاد کند. ائمه بزرگوار ما به شاگردان و پيروان خود روش اجتهاد را ياد دادهاند. وقتي شاگردان امام صادق از او ميپرسيدند فلان مطلب را از کجا فهميديد امام نميفرمودند هر چيزي که من ميگويم درست است، بلكه در برابر اين پرسشها توضيح ميدادند.» سيدحسن خميني تاکيد کرد: «دنياي جديد هر 10 سال به اندازه قرون اوليه اسلام مساله جديد دارد که در آنها به اجتهاد نياز داريم.» فرزند يادگار امام با بيان اين که خوشبختانه ما در عصر بازگشت دين به عرصه اجتماعي زندگي ميکنيم گفت: «در اثر انقلاب اسلامي ايران بازگشت به معنويت در جهان شکل گرفت و آن هجمههاي دوران علمگرايي و چپگرايي به دين فرونشست. هرگز نبايد از ياد برد روزهايي را كه دين عامل بدبختي و نشانه عقبماندگي معرفي مي شد كه بحمدالله اين موج شيطاني فروكش كرده است و دين و معنويت به عنوان نياز واقعي جامعه انساني شناخته شده است.» وي معنويت بيشريعت را آفت بازگشت به دين عنوان کرد و اظهار داشت: «بحرانهاي بزرگ جهان در قرون اخير مثل جنگهاي جهاني باعث شد تا بشر به اين نتيجه برسد که علم منهاي دين چه فضايي را ميتواند براي دنيا به وجود بياورد. امروز وظيفه ما اين است كه هشيار باشيم که معنويت بدون شريعت چه مصائبي را پديد خواهد آورد.» سيدحسن خميني در بخش ديگري از سخنان خود به تشريح نحلههاي گوناگون مواجهه با امام و انديشه ايشان پرداخت و افزود: «اين که دوره امام را تمام شده تلقي کنيم يا در مقابل بخواهيم براي هر پرسش جديد به دنبال پاسخ از پيش داده شده در سخنان امام که همان متن مقدس انقلاب اسلامي است، بگرديم و يا اين که براي يافتن راه حلهاي جديد در متون و انديشه امام اجتهاد کنيم، سه راهي است كه پيش روي جامعه امروز ماست.» وي با تاکيد بر اين که اجتهاد بايد چهارچوب مشخص داشته باشد، خاطرنشان ساخت: «اجتهاد فراتر و متفاوت از نقد است. در اجتهاد مجتهد از نقد ميگذرد تا به اعماق حقيقت دست يابد.»
نوه امام راحل افزود: «متاسفانه بحث اجتهاد در انديشه امام از سوي برخي بد فهميده شد و به نظر ميرسد کساني به عمد ميخواهند مباحث را بد بفهمند.» فرزند يادگار امام تصريح کرد: «راه مورد نظر ما درباره انديشه امام اين است که به عنوان کساني که انديشه امام را به مثابه انديشه هاي حقيقي و متن مقدس انقلاب مي پذيرند در اين انديشه اجتهاد كنيم.» سيدحسن خميني در ادامه با اشاره به چالش هاي دين و مردم سالاري، آزادي و عدالت، عدالت و دين و … گفت: «دغدغه پاسخ به سوالات جديد دغدغه مقدسي است، اما بايد پذيرفت که لزوما همه جواب ها درست نيستند فقط يکي از جواب ها درست است ولي همان طور که ما نمي توانيم اجتهادهاي داراي اصول را در مکتب امام صادق تخطئه کنيم بايد حق اجتهادهاي مختلف را به رسميت بشناسيم ولي اين به معناي آن نيست كه لزوما بگوييم همه آنها درست است.» به گزارش ايسنا،درادامه اين ديدار اعضاي شوراي مرکزي انجمن اسلامي دانشگاه گيلان به طرح سوالاتي در زمينه امام و مردم سالاري و حضور نظاميان، حدود و ثغور اجتهاد در انديشه امام پرداختند. حجت الاسلام و المسلمين سيد حسن خميني در پاسخ به سوال دانشجويي مبني بر اين که آيا بر مبناي انديشه حضرت امام نظاميان بعد از استعفا از عرصه ي نظامي گري مي توانند وارد سياست بشوند، گفت: «در فضاي نظامي مسايل آمرانه انجام مي شود اما در جريانات سياسي افراد نه با دستور، که با گفت وگو و نقدو نظر عمل مي کنند. برداشت من از نظريات حضرت امام اين است که اگر نظامي سلاح بر زمين گذاشته و استعفا دهد اشکالي ندارد در سياست وارد شود.» فرزند يادگار امام افزود: «اين که حضرت امام در وصيت نامه الهي – سياسي خود در دو جا بر مساله عدم دخالت نظاميان در سياست تاکيد کرده است، نشان مي دهد اين نگراني تنها مربوط به برهه خاصي نيست.» سيدحسن خميني در پاسخ به سوال دانشجوي ديگري در خصوص حدود و ثغور اجتهاد اظهار داشت: «بايد بتوانيم متد و اصول روشني براي اجتهاد در متون انقلاب تعريف کنيم. در اين صورت مي توان اجتهاد کرد.» نوه امام راحل در پاسخ به سوال دانشجويي در خصوص مردم سالاري در انديشه امام گفت: «در اين مساله بايد به گونه اي عمل کرد که نه به شرک آلوده بشود و نه به گونه اي باشد که هيچ کس نتواند حق راي داشته باشد و هيچ دخالتي براي آراي عمومي نباشد.» سيدحسن خميني در پاسخ به سوال دانشجوي ديگري در خصوص نحوه ي تکوين نظريه ولايت فقيه گفت: «صرف نظر از برداشت هاي گوناگون، ولايت فقيه چيزي نيست که در آستانه انقلاب از سوي حضرت امام(ره) مطرح شده باشد بلکه اين تئوري سالها قبل از پيروزي انقلاب اسلامي از سوي ايشان در نجف و در محافل علمي توسط امام و شاگردانشان مورد بحث و بررسي قرار گرفته است.» نوه امام راحل در پايان با يادآوري سالگرد درگذشت کيومرث صابري فومني در 11 ارديبهشت، ياد و خاطره اين هنرمند متعهد و همه اصحاب فرهنگ و ادب را گرامي داشت. گفتني است، همايش دو روزه تبيين انديشههاي سياسي امام خميني پانزده و شانزده ارديبهشت سال جاري از سوي موسسه تنظيم و نشر آثار امام و با همکاري انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه گيلان در اين دانشگاه برگزار مي شود.